Muziekdiensten, verschillen tussen lossy en lossless

Steeds meer muziekdiensten bieden ‘lossless’ muziek aan. Maar wat betekent dat nou eigenlijk, en waarom moet je er soms wel en soms niet extra voor betalen?

Op zoek naar een mediaspeler? Bekijk het aanbod

Bekijk

Lossless versus lossy

Lossless staat voor verliesvrij en lossy voor verlies. In dit artikel gebruiken we deze termen omdat ze erg ingeburgerd zijn. Een voorbeeld van lossless muziek is bijvoorbeeld een nummer op een cd, terwijl een voorbeeld van lossy muziek een mp3’tje is. In het laatste geval wordt er stevig gecomprimeerd, volgens een akoestisch model dat is aangepast aan het menselijk gehoor. Luistert u oppervlakkig naar een mp3’tje, dan klinkt het allemaal best aardig. Zeker als er een hogere bitsnelheid gebruikt is voor de codering. Klinkt allemaal complex en mag je wat ons betreft weer vergeten. Wel moet je er een paar kleine dingen van onthouden: hoe lager de bitrate, hoe kleiner het mp3’tje en hoe minder de geluidskwaliteit. Er zijn ook lossless compressiemethode – FLAC is een heel bekende – waar geen bit verloren gaat tijdens comprimeren. Echter: de uiteindelijke bestanden zijn beduidend groter dan een lossy gecomprimeerd bestand.

Waarom nog lossy?

Laatstgenoemde is wel precies de reden dat veel muziekstreamers tot nog niet zo heel lang geleden alleen gecomprimeerde lossy muziekstreams aanboden. In de vorm van inderdaad een mp3-stream of het modernere algoritme aac. Ten eerste bespaart het geld bij de muziekdienst: ze hebben veel minder opslagruimte nodig om hun complete muziekcatalogus te bewaren. Tegelijkertijd kan er met een vrij lage bandbreedte gestreamd worden, wat ook weer geld scheelt. Dat laatste is trouwens ook voor jou als gebruiker interessant natuurlijk. Zeker op een mobiele internetverbinding met een relatief kleine databundel is elke kilobyte er een immers. Tegenwoordig speelt de doorvoersnelheid bij de meeste breedband-internetverbindingen thuis allang geen rol meer: die is meer dan hoog genoeg om zelfs 4K (of hoger) videostreams te bekijken. Opslagmedia zijn ook dusdanig goedkoop geworden dat het voor een muziekdienst ook niet heel veel meer uitmaakt of de ‘masters’ nou lossy of lossless bewaard worden.

Lossless de nieuwe standaard

Kortom: we zien dat inmiddels elke muziekdienst tegenwoordig wel lossless muziek aanbiedt. Vaak wordt dat cd-kwaliteit genoemd, min of meer het absolute minimum tegenwoordig. Hi-res streams zijn er ook, die overstijgen de kwaliteit van de cd vaak een soms flink eind. Een deel van de muziekdiensten vraagt een hogere abonnementsprijs voor dit soort lossless streams, een ander niet (of heel weinig meer). Apple Music levert standaard desgewenst lossless kwaliteit. Spotify is de enige uitzondering die nog altijd geen lossless streams levert. Het plan was er wel, maar is uiteindelijk om onbekende redenen in de ijskast gezet. Een bekende aanbieder voor lossless muziek in de allerhoogste kwaliteit is Tidal, gevolgd door Qobuz. Tidal heeft nog een naar eigen zeggen overtreffende trap van kwaliteit in de aanbieding in de vorm van MQA. Om echt van de beste kwaliteit te kunnen genieten is het zaak om een externe (portable) DAC op je smartphone of tablet aan te sluiten. Alleen dan haal je echt het onderste uit de kan wat hi-res betreft.

Voor onderweg toch nog lossy gebruiken

Bedenk verder dat je de settings van de app van je muziekdienst even in moet duiken. Ben je namelijk thuis gekoppeld aan je wifi-netwerk dan kun je daarvoor instellen dat de allerhoogst beschikbare geluidskwaliteit gestreamd wordt. Buiten de deur kun je beter – zeker als je een beperkte mobiele databundel hebt – beter toch een lossy streammethode instellen. De geluidskwaliteit is dan wat minder, maar in een meer lawaaiige omgeving (auto, OV) maakt dat niet zo heel veel uit meestal. Wel scheelt het je heel veel dataverkeer. Zo zie je dat zowel voor lossy als lossless streamen een scenario te bedenken is.